XVI. mendeko giltza pistola

Pieza bitxi baten aurrean gaudela esan genezake, horrelako arma gutxi baitaude.

Pistola hauetako batzuk batere landu gabeak dira, eta ez dute inolako sutze-mekanismorik. Kanoiaren goialdean ikusten dugun zulo txikia, izan ere, arma erabilezin bihurtu izanaren seinale baino ez da. Pistola hau 1450. urtetik aurrera erabili ohi zen metxa-giltza sistemari esker dabil. Metxa serpentinari (hodibihurrari) batua zegoen. 1470. urte inguruan mekanismoa hobetu egin zen, hodibihurrari palanka baten bitartez almetxaraino metxa piztua zeraman kako mugikor bat itsatsiz. Hau izan zen kolpekariaren aurrekaria. Zehaztasun honek arma hobetzen zuen arren, erraz irudikatu dezakegu zein zaila zen arma eusten eta apuntatzen zen bitartean metxa piztea, are gehiago haizea edo euria ari bazuen. Sistema honek XVII. mendera arte iraun zue

Pistola giltza hau nahiko modelo sofistikatua dela esan dezakegu, eta giltza apaindua ageri da.

Berezia izanik ere, haren praktikotasuna zalantzan jarri behar da; izan ere, bala oso txikia izango zen eta  helmen gutxikoa. Gainera guardiak giltza biratzen zuen bitartean, zaila izango zen giltza martxan jartzea. Arrazio horrengatik ez ziren oso arma ezagunak bilakatu.

Pieza honek dudarik gabe erakusketa iraunkorrean leku berezia merezi du. Armeria Eskolatik dator, nahiz eta haren sarrera-data zehatza ez ezagutu.